Coraz więcej osób szuka dobrych alkomatów, dzięki którym możliwe jest szybkie przeprowadzenie badania trzeźwości w każdych warunkach, bez konieczności udawania się na komisariat policji. Ponadto to niepozorne urządzenie może uchronić też kierowców przed jazdą samochodem, gdy w ich organizmie krąży jeszcze alkohol. Trzeba jednak wiedzieć, że na rynku jest wiele różnych alkomatów i nie wszystkie są tak samo skuteczne. Na co więc uważać?
- Jaki alkomat wybrać?
- Rodzaje alkomatów
- Alkomaty profesjonalne – popularne modele
- Jak skalibrować alkomat?
Jaki alkomat wybrać?
Alkomat to urządzenie do sprawdzania zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu. Najpopularniejsze są oczywiście alkomaty policyjne, których ceny zaczynają się od tysiąca złotych. Na szczęście producenci tych sprzętów stworzyli również ofertę równie profesjonalnych alkomatów dla zwykłych użytkowników.
Różnią się one między sobą przede wszystkim sensorem, ale o tym szerzej napiszemy za chwilę. Aby dobrze wybrać, należy zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów, które chcielibyśmy przedstawić.
Alkomaty mogą pracować w dwóch trybach: aktywnym i pasywnym. W pierwszym przypadku konieczne jest mocne dmuchnięcie w ustnik przez osobę badaną. A na czym polega tryb pasywny? Pozwala na wykonanie testu trzeźwości osoby, która nie chce współpracować – wystarczy zbliżyć urządzenie do ust badanego, którego podejrzewamy o spożycie alkoholu.
Kolejnym istotnym aspektem jest czujnik przepływu powietrza. Sprawdza on, czy wprowadzona została wystarczająca ilość powietrza, aby wynik mógł być obiektywny. Zwykle alkomat informuje o tym, że można już przestać dmuchać za pomocą sygnału dźwiękowego.
Kolejnym parametrami, o jakich warto wiedzieć, jest wielkość czujnika oraz zakres i ilość pomiarów. Im czujnik jest większy, tym bardziej dokładną wartość może podać – wiąże się to z zakresem błędu. Zakres pomiaru pokazuje, jakie jest możliwe najwyższe określenie stężenia alkoholu, natomiast ilość pomiarów to ilość testów, jaką alkomat może wykonać, zanim trzeba będzie go kalibrować.
Wyróżnia się także alkomaty bezustnikowe oraz te z ustnikiem. Podręczne alkomaty osobiste najczęściej wyposażone są w wymienne, plastikowe ustniki, natomiast bezustnikowe stosowane są przez policję.
Obecnie większość nowoczesnych urządzeń wyposażonych jest też w wyświetlacz, na którym podawane są dokładne wyniki badania. Mogą na nim pojawiać się także inne komunikaty, np. o ilości wykonanych dotychczasowo testów.
Rodzaje alkomatów
Zanim przejdziemy do krótkiego omówienia rodzaju alkomatów, chcielibyśmy przestrzec przed alkomatami online. Są to internetowe kalkulatory, które obliczają, po jakim czasie od wypicia alkoholu możesz prowadzić samochód. W zależności od stopnia ich rozbudowania, trzeba podać takie dane jak wiek, wzrost, płeć, wagę, stopień wypełniania żołądka (należy określić, ile się zjadło). Ponadto określa się dokładnie ile mililitrów trunku o konkretnym stężeniu alkoholu się wypiło i o której godzinie się rozpoczęło. Takie kalkulatory oparte są wyłącznie na algorytmie matematycznym i nie uwzględniają pozostałych czynników, jak indywidualny metabolizm, poziom zmęczenia etc. Nie są więc w żadnym stopniu wiarygodnym źródłem informacji.
A jakie rodzaje alkomatów się wyróżnia? Przede wszystkim alkomaty osobiste (w tym alkomaty jednorazowe), przesiewowe (bezustnikowe), dowodowe (mogą stanowić materiał dowodowy w sądzie), a także alkomaty barowe (to urządzenia stacjonarne mieszczące się w pubach, hotelach czy innego typu lokalach, gdzie sprzedawany jest alkohol).
Natomiast najważniejszy jest drugi podział alkomatów, którego dokonuje się ze względu na rodzaj sensora, w jaki wyposażone jest to urządzenia. Może być półprzewodnikowy, elektrochemiczny i spektrofotometryczny.
Alkomaty półprzewodnikowe są bardzo popularne, co jest spowodowane ich niską ceną. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę z tego, że wyniki przez nie podawane mogą być zaburzone przez spożywane pokarmy, papierosy, a nawet temperaturę otoczenia. Szybciej też się rozregulowują, dlatego obecnie rzadziej się je poleca.
Bardziej funkcjonalne są alkomaty elektrochemiczne, z których kiedyś korzystały wyłącznie służby policyjne, natomiast dziś może kupić je już każdy użytkownik. Inne, spożywane przez badanego substancje nie wpływają na wynik testu, ponieważ urządzenia te mają wbudowany specjalne czujniki. Ich ceny mogą zaczynać się od 300-400 zł, są więc łatwo dostępne.
Natomiast alkomaty spektrofotometryczne to sprzęt profesjonalny, dokładny i co za tym idzie – drogi. Stosowany jest na posterunkach policji czy w sądach.
Alkomaty profesjonalne – popularne modele
Jak już wspominaliśmy wybór alkomatów na rynku jest bardzo duży. Chcielibyśmy jednak wspomnieć o modelach, które cieszą się już renomą i należą do jednych z najchętniej kupowanych.
Jest to m.in. alkomat AL-8000 oraz alkomat AL-8000 Plus, który produkowany jest przez firmę Promiler. To oczywiście urządzenie z sensorem elektrochemicznym, które posiada szeroki zakres pomiaru – do 4.000 ‰. Jego czujnik jest stabilny, posiada też system samokontroli poprawności działania.
Kierowcy chętnie wybierają też alkomat PRO X-5 oraz alkomat PRO X-5 Plus, który został zaprojektowany przez producenta AlcoFind. Posiada on sensor elektrochemiczny, pamięć pomiarów oraz autodiagnostykę sensora. Dzięki alarmom dźwiękowym informuje o rozpoczęciu i zakończeniu pomiaru, którego zakres wynosi aż 5.000 ‰.
Warto wspomnieć też o profesjonalnym alkomacie iBlow, który służy do bezustnikowego, szybkiego przeprowadzania testu trzeźwości. Działa on zarówno w trybie aktywnym, jak i pasywnym. Wykorzystywany jest przez policję, na imprezach masowych, ale też przez przedsiębiorców, którzy ze względu na charakter wykonywanej pracy kontrolują w ten sposób trzeźwość pracowników.
Jak skalibrować alkomat?
Trzeba wiedzieć, że każdy alkomat się rozregulowuje. Najczęściej następuje to po wykonaniu określonej przez producenta ilości pomiarów lub po upłynięciu 6-12 miesięcy (w zależności od modelu). Wtedy, aby urządzenie mogło działać prawidłowo, należy je poprawnie zestroić, co zwykle nazywane jest kalibracją.
Przy czym chcielibyśmy zaznaczyć, że w Polsce termin ten nie jest poprawnie stosowany. Kalibracja to wzorcowanie, czyli ustalanie właściwych wartości wskazywanych przez przyrząd wzorcowy. Natomiast proces związany ze strojeniem alkomatu nazywa się adiustacją. Wtedy też przywraca się go do takiego stanu, w którym jego dokładność jest taka, jak wskazana przez producenta w dokumentacji. Mówiąc powszechnie o kalibracji, ma się tak naprawdę na myśli adiustację. Jednak zdajemy sobie sprawę z tego, że dla przeciętnego użytkownika nie ma to większego znaczenia, ponieważ aby poprawić działanie tego urządzenia i tak oddaje go do specjalistycznego laboratorium.
Samodzielnie nie jest się w stanie tego dokonać, ponieważ wymaga to użycia specjalistycznych urządzeń. Na koniec chcielibyśmy przypomnieć, że nie trzeba oddawać alkomatu do wybranego punktu stacjonarnego – można go odesłać do naszego sklepu, gdzie zajmą się nim eksperci i po skalibrowaniu go, odeślą z powrotem do właściciela.